1) Stalen zittende achtbaan / Steel sitdown coaster
Een achtbaan waarbij de passagiers in de treintjes zitten en met de voeten een bodem raken. Ook kleine achtbanen zoals de klassieke 'Keverbaan' in Bellewaerde Park behoren onder deze benaming maar horen bij de subgroep 'junior steel coaster'.
Wanneer in een stalen zittende achtbaan inversies zijn verwerkt spreekt men ook vaak over steel multiloop coaster.
Afhankelijk van de hoogte ontstaan ook verschillende subgroepen:
- Mega/hyper coaster: een achtbaan met een hoogte van min. 45 tot 70 meter.
Bv. 'Silver Star', Europa Park, Duitsland (73m)
 |
| Mega coaster 'Silver Star' - Europa Park - Duitsland |
- Giga coaster: een achtbaan met een hoogte + 90 meter
Bv. 'Intimidator 305', Kings Dominion, USA (91,4m)
- Strata coaster: behoren tot de hoogste en snelste achtbanen ter wereld en hebben meestal een hoogte + 100 meter.
Bv. 'Kingda Ka', Six Flags Great Adventure, USA (139m)
2) Omgekeerde achtbaan / Inverted coaster
Het tweede meest populaire type achtbaan. Hierbij hangen de treintjes onderaan de baan en hangen de benen los. Vekoma noemt dit type 'suspended looping coaster'.
Bv. 'Black Mamba', Phantasialand, Duitsland.
 | ||
| Omgekeerde achtbaan 'Vampire' - La Ronde - Canada |
 |
| Inverted coaster 'Limit' - Heide Park - Duitsland |
3) Hangende achtbaan / Suspended coaster
Gelijkaardig met de omgekeerde achtbaan met het enige verschil dat dit type geen inversies neemt en de verschillende delen van de trein afzonderlijk van elkaar heen- en weer bewegen. Ook hangen de benen niet los maar rusten ze op een bodem.
Bv. 'Dreamcatcher', Bobbejaanland, België.
4) Bodemloze achtbaan / Floorless coaster
Dit type kan je vergelijken met een sitdown coaster met dat verschil dat de trein geen bodem heeft en de benen los hangen. Het is uitgevonden door constructeur B&M en dit is tot nu toe ook de enige die dit model toepast.
Bv. 'Daemonen', Tivoli Gardens, Denemarken.
5) Vertical drop coaster / Diving Machine
Een achtbaan waarbij de trein een verticale drop van 90° maakt. Het zijn meestal vrij hoge achtbanen en de treinen bestaan meestal uit max. 3 rijen achter elkaar met soms tot 10 personen op een rij, alhoewel dit afhankelijk is van de fabrikant. Constructeur B&M heeft de meeste van deze achtbanen op zijn naam staan. B&M drijft de spanning op door de trein vlak voor de val naar beneden enkele seconden af te remmen zodat passagiers de diepte in kijken. Tegenwoordig worden ook vaak inversies toegevoegd of een 'water splashdown' element (duik in het water).
Bv. 'Sheikra', Bush Gardens Africa, USA.
Constructeur Gerstlauer heeft een populair type met de naam 'Eurofighter' waarbij de afdaling 97° bedraagt. Deze achtbanen zijn kleinschaliger dan de variant van B&M. Ook de treinen zijn kleiner.
Bv. 'Typhoon', Bobbejaanland, België.
6) Vliegende achtbaan / Flying coaster
Het doel van een vliegende achtbaan is de passagiers een gevoel van vliegen door de lucht geven of om even Superman te zijn... Afhankelijk van de constructeur verlaten de passagiers het station in liggende of hangende/zwevende positie. Tijdens de rit die inversies bevat kan de trein zowel boven als onderaan de track rijden. Een bekend element bij dit type is de 'pretzel loop'.
Tot nu toe gebouwd door drie constructeurs: Vekoma, B&M en Zamperla. De allereerste vliegende achtbaan was 'Skytrak' en opende in 1997 in Granada Studios, Verenigd Koninkrijk.
Het model van het Nederlandse Vekoma heet 'Flying Dutchman'. Er zijn er in totaal 5 gebouwd.
Het meest succesvolle en comfortabelste model is echter dat van het Zwitserse B&M. Zij hebben tot nu toe 8 installaties.
Bv. 'Air', Alton Towers, Verenigd Koninkrijk.
7) Staande achtbaan / Stand Up coaster
Een staande achtbaan is een achtbaan waarbij de passagiers moeten rechtstaan in de trein. Meestal ook inversies in het traject. De populairste installaties zijn van B&M.
Bv. 'Chang', Six Flags Kentucky Kingdom, USA.
 |
| Staande achtbaan 'Cobra' - La Ronde - Canada |
8) Vierdimensionale achtbaan / 4th Dimension coaster
Een vierdimensionale achtbaan is een vrij nieuw type achtbaan. Momenteel zijn er slechts enkele installaties wereldwijd. De achtbaan maakt gebruik van een speciaal type trein waarbij de passagiers niet op maar aan weerszijden naast de track zitten. De trein kan zoals bij een vliegende achtbaan zowel aan de binnenkant als buitenkant van de track rijden maar bij een vierdimensionale achtbaan kunnen de passagiers zelf ook nog eens rond hun as draaien.
Ze worden tot nu toe slechts door twee constructeurs gebouwd:
- S&S Arrow (voormalig Arrow Dynamics): dit bedrijf bouwde de eerste vierdimensionale achtbaan ter wereld in 2002: 'X2' in Six Flags Magic Mountain, USA.
- Intamin AG: Het bekende Zwitserse Intamin AG bouwt ook vierdimensionale achtbanen bv. 'Inferno' in Terra Mitica, Spanje. Er zijn echter 3 grote verschillen met S&S Power:
* De treinen bestaan uit 1 stuk
* De baan is volledig verticaal opgebouwd en is heel compact in vergelijking met het model van S&S Arrow.
* De passagiersstoelen kunnen vrij ronddraaien zodat telkens een ander ritverloop mogelijk is.
Bij een bobslee achtbaan wil men de passagiers het gevoel geven dat ze zich in een bobslee bevinden. De wielen van de trein zijn niet vastgehecht op de track, de trein staat dus los op de baan. De trein zelf rijdt in een soort goot.
Bv. 'Schweizer Bobbahn', Heide Park, Duitsland.
Een wilde muis achtbaan is een achtbaan die vooral bestaat uit een opeenvolging van haarspeldbochten zonder enige vorm van banking (kromming) tijdens de bochten. Ook zijn er verschillende drops tijdens het traject. Treinen zijn meestal 2x2 personen achter elkaar. Een bekende constructeur van de wilde muis achtbaan is het Duitse Mack AG.
Bv. 'Speedy Bob', Bobbejaanland, België.
Een waterachtbaan is een vrij nieuw type achtbaan. Passagiers nemen plaats in een achtbaantrein (meestal verschillende aparte treinen op het traject) die ook als boot kan dienen. Meestal is een water achtbaan een afwisseling van rustig varen, een achtbaan gedeelte en een finale met een grote water splash als einde.
Bv. 'Poseidon', Europa Park, Duitsland.
12) Overdekte achtbaan / Indoor coaster / Enclosed coaster
Een indoor coaster is een achtbaan die volledig overdekt is. Doordat passagiers de track layout niet kunnen zien is de verrassing groter. Meestal is het in het gebouw volledig donker en zijn er tijdens de rit talrijke licht- en geluidseffecten aanwezig. Sommige achtbanen zoals 'Winjas Fear & Force' in Phantasialand (Duitsland) zijn ook volledig overdekt maar daar kunnen bezoekers in de hal lopen en sommige delen van de baan zien. Vooral het Nederlandse Vekoma is een bekende constructeur van indoor coasters doordat ze vrij grote achtbanen kunnen bouwen in een beperkte ruimte zoals 'Space Mountain: Mission Two' in Disneyland Paris, Frankrijk. Er zijn bedrijven die geen indoor coasters bouwen zoals het Zwitserse B&M.
9) Bobslee achtbaan / Bobsled coaster
Bij een bobslee achtbaan wil men de passagiers het gevoel geven dat ze zich in een bobslee bevinden. De wielen van de trein zijn niet vastgehecht op de track, de trein staat dus los op de baan. De trein zelf rijdt in een soort goot.
Bv. 'Schweizer Bobbahn', Heide Park, Duitsland.
 |
| Bobslee achtbaan - Heide Park - Duitsland |
9) Wilde muis achtbaan / Wild mouse coaster
Een wilde muis achtbaan is een achtbaan die vooral bestaat uit een opeenvolging van haarspeldbochten zonder enige vorm van banking (kromming) tijdens de bochten. Ook zijn er verschillende drops tijdens het traject. Treinen zijn meestal 2x2 personen achter elkaar. Een bekende constructeur van de wilde muis achtbaan is het Duitse Mack AG.
Bv. 'Speedy Bob', Bobbejaanland, België.
10) Water achtbaan / water coaster
Een waterachtbaan is een vrij nieuw type achtbaan. Passagiers nemen plaats in een achtbaantrein (meestal verschillende aparte treinen op het traject) die ook als boot kan dienen. Meestal is een water achtbaan een afwisseling van rustig varen, een achtbaan gedeelte en een finale met een grote water splash als einde.
Bv. 'Poseidon', Europa Park, Duitsland.
 |
| 'Poseidon' water achtbaan - Europa Park - Duitsland |
11) Spinning coaster
Een spinning coaster is een achtbaan waarbij de treintjes tijdens het afleggen van het traject volledig rond hun as kunnen draaien om een desoriëntatie gevoel te creeëren. De passagiers zitten vrijwel altijd met twee naast elkaar, rug aan rug. Een bekende constructeur van spinning coasters in het Duitse Maurer Söhne (bv. 'Crush's Coaster', Walt Disney Studios, Disneyland Paris, Frankrijk). Zij gebruiken altijd verschillende aparte treintjes van vier personen elk.
Een andere constructeur zoals het Duitse Mack AG maakt echter gebruik van een langere achtbaantrein waarbij vier aparte delen aan elkaar zijn gekoppeld tot één trein, ook steeds met 4 personen per segment (bv. 'Euro Mir', Europa Park, Duitsland).
Een andere constructeur zoals het Duitse Mack AG maakt echter gebruik van een langere achtbaantrein waarbij vier aparte delen aan elkaar zijn gekoppeld tot één trein, ook steeds met 4 personen per segment (bv. 'Euro Mir', Europa Park, Duitsland).
 |
| 'Crush's Coaster' - Walt Disney Studios - DLP- Frankrijk |
 |
| 'Euro Mir' - Europa Park - Duitsland |
12) Overdekte achtbaan / Indoor coaster / Enclosed coaster
Een indoor coaster is een achtbaan die volledig overdekt is. Doordat passagiers de track layout niet kunnen zien is de verrassing groter. Meestal is het in het gebouw volledig donker en zijn er tijdens de rit talrijke licht- en geluidseffecten aanwezig. Sommige achtbanen zoals 'Winjas Fear & Force' in Phantasialand (Duitsland) zijn ook volledig overdekt maar daar kunnen bezoekers in de hal lopen en sommige delen van de baan zien. Vooral het Nederlandse Vekoma is een bekende constructeur van indoor coasters doordat ze vrij grote achtbanen kunnen bouwen in een beperkte ruimte zoals 'Space Mountain: Mission Two' in Disneyland Paris, Frankrijk. Er zijn bedrijven die geen indoor coasters bouwen zoals het Zwitserse B&M.
 | |||
| Indoor coaster 'Eurosat' - Europa Park - Duitsland |
